ПОГЛЕДИ    
 

Мирјана Најчевска
 Предупредување на етничките конфликти

Меѓуетничките односи се идентификуваат како еден од расцепите по кои се групираат граѓаните во општеството и како потенцијален извор на различни тензии и конфликти. Со оглед на тоа што локалната самоуправа по дефиниција е местото каде што би требало примарно да се манифестираат голем број од потребите и интересите на граѓаните, се претпоставува дека таа треба да биде и местото каде што треба и може во најголема мера да се доживува и етничкиот идентитет и каде што треба да започне и разрешувањето на евентуалните проблеми по овој основ.

Сметам дека локалната самоуправа и релативната автономија (посебно функционалната) која би се воспоставиле по низа прашања на локалното управување може да претставува друг (алтернативен) модус не толку на заштита на малцинствата (што е многу експлоатиран но и многу проблематичен израз) односно создавање на услови за воспоставување на фактичка еднаквост, туку за промовирање на нивниот посебен идентитет на едно многу пошироко, но и пониско ниво од она што значи централна власт. Во конципирањето на тезата поаѓаме од две премиси:
•дека раздвојувањето секогаш било краткорочна тактика која припаѓа на долгорочната стратегија на интеграција
•дека она што можеби е тешко да се реши на политичко ниво, може да биде полесно решливо на локално ниво.
Одделувањето на дел од прашањата поврзани со етничкото припаѓање и идентификување од државата и одделувањето на дел од ингеренциите на централната власт, обезбедува не само заштита на државата од фрагментирање, туку и уште повеќе, заштита и на етницитетот од  потенцијалните  масовни последици (нетолеранција, агресивност и сл.).
Кога зборуваме за тоа колку малцинската проблематика треба да биде присутна во  формалното и во содржинското обликување на локалната самоуправа, како појдовно се поставува прашањето: дали припадниците на разните "националности" треба да ги гледаме пред се и прво низ призмата на нивното етничко припаѓање, односно како посебна етничка групација или пак, како  граѓани на оваа држава.
Доколку како примарна ја прифатиме нивната етничка припадност тогаш и сите проблеми и сите барања, потреби и интереси треба да се разгледуваат примарно низ призмата на нивната етничка припадност (на пример, доколку зборуваме за албанското етничко малцинство, тогаш зборуваме за: учеството во власта, социјалната положба, положбата во образованието, односот со правосудните органи и слично, како етнички Албанци). Кога интересите ќе се поставата на ваков начин, тогаш и проблемите на нивното задоволување се поврзуваат единствено или пред с# со етничката припадност. На овој начин многу често и многу лесно се врши замена на основната теза на било која конкретна проблематика, односно се врши дефокусирање на вниманието на граѓаните од реалните проблеми и нивно свртување кон вештачки креирани проблеми или пак  рефлексии на вистинските проблеми. На тој начин на пример неквалитетот на образованитео не се третира како заеднички и базичен проблем, туку се цепка и мери по однос конотациите со етничката припадност; неодговорноста на административните служби се припишува на етничката припадност на службениците; несовршеноста на правосудниот систем и системот на заштита на граѓаните етнички се димензионира.
Доколку се прифати втората алтернатива и третманот  на секој граѓанин тргнува од неговата индивидуална дефинираност и определеност, тогаш сите прашања кои како интерес и проблем се појавуваат кај граѓаните на одредена локална единица стануваат заеднички интереси и проблеми (и како такви можат да се медијатизираат и да се хомогенизираат во насока на заеднички настап и заштита), а само одделни интереси и потреби треба и можат да се издвојат како посебен или исклучив интерес на граѓанинот како припадник меѓу другото и на конкретната етничка групација и да се бара посебно учество на претставници на таа групација во и за нивното поставување и решавање.
Значи, во рамките на локалната самоуправа треба да се определи:
•што е заеднички интерес
•што е посебен интерес кој може да се реши на локално ниво
•што е посебен интерес за кој  е потребна помош од надвор
•што е посебен имнтерес кој може да се разреши само на ниво на Република, односно централна администрација
Доколку децентрализацијата е проследена со вистинско демократско плуралистичко владеење во секоја територијална единка, со еднакво респектирање на човековите права и малцински права како и на национално ниво и доколку таа создава услови под кои малцинствата  (на било кое ниво) можат подобро да го зачуваат нивниот идентитет, но и да се обучуваат на плуралистичка демократија, во тој случај локалната самоуправа може само да придонесе кон разрешување на меѓуетничката напнатост и евентуалната конфликтност.