погледи: Наташа Петрова
Претприемништвото и семејниот бизнис се нашата иднина
За да се стимулира развојот на малото стопанство и претприемништвото, покрај неопходните предзнаења и индивидуалните способности што ги поседува претприемачот, потребна е и голема поддршка и помош, материјална и нематеријална. За илустрација, би се осврнала на почетокот на нашиот семеен бизнис. На самиот почеток, работевме во преадаптирани простории во нашата семејна куќа, со многу мал број машини, ни беше потребна материјална поддршка или кредитирање за техничко доопремување. Нашиот бизнис-план беше поддржан од ХЗ Можности, а беше и одобрен кредит за набавка на основни и обртни средства, без што бизнисот не би бил на нивото на кое се наоѓа денес. Но, голем број од претприемачите не се доволно информирани каде можат да добијат кредит и под кои услови или пак како да го изработат својот бизнис-план.
Што значи, потребно е претприемачот континуирано да се надградува и едуцира во областа од менаџментот, маркетингот, изготвувањето на бизнис-планот итн. Семинарите од ваков тип во Асоцијацијата на жените претприемачки АРНА, многу ми помогнаа за поголема едукација и информираност за можностите на финансирање, за изготвување на добар бизнис-план, но и за стекнување сознанија за важноста на маркетингот. Во повисоко развиените земји помошта повеќе се состои во нематеријален дел, т.е. од разни видови обуки од областа на менаџментот и маркетингот, што е и разбирливо со оглед на нивниот степен на развиеност. Во земјите, пак, на економска транзиција, каква што е и нашата, новоформираните мали претпријатија имаат потреба од финансиска, па потоа и од друг вид стручна помош. Се наметнува прашањето дали претприемачите се луѓе природно предодредени за своите стопански активности со својот претприемачки дух (талент, иницијатива, креативност, остроумност, настојчивост, независност и прифаќање на ризик). Дали поседуваат карактеристики на добри организатори, на креатори на активности во примената на иновациите и инвентивноста на својот дух, или, пак, тоа е резултат на адекватното опкружување, на моменталните социјално-економски состојби. Немањето нови работни места ги условува, на некој начин, да отпочнат да се занимават со претприемништво.Сите фактори се важни во создавањето добар претприемач. Само во една взаемна корелација на карактеристиките на една личност, влијанието на средината и доброто воспитание и образование се создаваат добри претприемачи, кои преку отворање свој сопствен семеен бизнис не само што го решаваат својот сопствен проблем околу вработувањето, туку отвораат простор за нови вработувања.
Решавањето на проблемот на вработувањето преку претприемништвото и развојот на секторот на малите и средните претпријатија, треба да претставува цел од највисока важност на економската политика на земјите во транзиција. Малото стопанство овозможува полесно и побрзо вработување во однос на големите нефлексибилни претпријатија, а со развојот на претприемништвото се отвора простор за самовработување и за нови вработувања. Така, претприемништвото и малото стопанство имаат клучна улога во стопанското преструктуирање и од тој аспект имаат особено голема важност во процесот на економската транзиција на македонското стопанство. Нашата земја треба да создава добра клима и амбиент за развој на претприемништвото, а посебно би го нагласила женското претприемништво. Нивната желба за независност и самодокажување, како и желбата да се намалат негативните економски ефекти како последица на невработеноста и обезбедување сигурност, говори дека жените претприемачки се значаен и растечки сегмент на малото стопанство. Како и во секој бизнис, така и во нашиот, постојат одредени ризици со кои секојдневно се соочуваме и се бориме, но би рекла дека претприемачите се луѓе, малостопанственици кои не мируваат, тие постојано создаваат и се борат, внесуваат нов квалитет, трагаат по иновации и реализации на своите идеи. Претприемачот не е само визионер, туку и реализатор на своите идеи. Од сето досега искажано, претприемништвото и семејниот бизнис се нашата иднина којашто треба сите ние сериозно да ја сфатиме и да ја поддржиме.
|