Последно издание Контакт Нарачка преку e-mail
Архива
Коментар
Настани
Граѓанско општество
Деца
Студенти
Здравство
Животна средина
Календар
Прашања и одговори
Балкан-експрес
Европа
Свет
Тема
Репортажа
Интервју
Погледи
Претставување
Публикации
Историјат на граѓанското општество
Луѓе
Мобилизација на ресурси
Искуства од регионот
Избор
Прва страница
Документи и публикации
Документи
Извештаи
Публикации
Водичи
НВО САЕМ
Настани
Галерија
Архива
Архива на онлајн вести
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Адресари
Луѓе од граганскиот сектор
Проекти на граѓанските организации во Македонија
Адресар на верските заедници во РМ
Адресар на граѓанските организации во Македонија
Адресар на општини во Република Македонија
Билтен на МЦМС
Билтен за меѓурелигиска соработка
Перспективи
Граѓански практики
Контакт






ONLINE ВЕРЗИЈА
ПЕЧАТЕНА ВЕРЗИЈА

  Број 78  Фокус

м-р Деан Донев

Темелните етички вредности како инспирација и мотив за конкретните активности во невладините организации

Во обидите за унапредување на човековиот живот активно се вклучуваат и невладините организации. Согласно нивната проблематика во дејствувањето и преземените акции, целта мора да се совпаѓа со идејата - тие постојат за да го надополнат она што владините институции не можат да стигнат или не се расположени да го направат, но едновремено и да ги изразат потребите на граѓаните во едно граѓанско општество, да му помогнат на народот, на претставниците на граѓанското општество во нивните напори да се развијат и реализираат потребите кои се нужни за одржување и унапредување на животот денес.

За да ги остварат своите цели и функции како организиции преку кои граѓанинот ги изразува и реализира своите етички потреби, и самите тие нужно мораат да се раководат од етички принципи. Во своето дејствување невладините организации се раководат од одредени етички вредности, норми, а нивната реализација и практикување станува основна концепција за активноста во НВО-секторот. Станува збор за благородните идеи на човештвото, т.е. за соработката, слободата, правата, достоинството, мирот, благосостојбата, помагањето... - вредности без чие застапување и ефектуирање не е можно да се достигне целта на животот денес, ниту во иднина, а уште повеќе добри услови за живот на оние кои доаѓаат. Но, не само добар живот во смисла на економски резултат во развојот на секоја од земјите, туку во смисла на квалитет на етичка незагрозеност, етички мир и исполнетост, кои на крајот на краиштата би биле неостварлив сон доколку сето постапување и сите активности на невладините организации не се втемелени на реалната етичка цел - создавање на таков вид општествена граѓанска свест и култура која не ќе се раководи само од тоа по секоја цена да го продолжи постоењето на сопствената нација, туку да создава и да твори на начин кој несомнено сите ќе ги води кон една универзална заедничка етика како темел за почитувањето на она од што сме произлезени - биомасата, за да дојдеме до она за што сите се залагаме: етички втемелено искористување на сиот биопотенцијал. Укажувањето и подвлекувањето на овој факт е затоа што ниту една невладина организација не би го имала своето оправдување доколку со своето дејствување не води кон создавање на една севкупна, сечовечка, универзална биоетика.

Затоа, во основата на дејствувачкиот механизам на целиот невладин сектор, па и поединечно кај секоја невладина организација, основни постулати се добро профилираните и избрани етички вредности според кои се раководат тие, но според кои и се оценува нивната активност и се бараат соодветни резултати. Тоа е така затоа што вредноста претставува избор на она што се смета дека е добро и претставува оградување од она што е зло. Тоа е механизмот на вредноста: оној кој ја избира неа, живее и дејствува според неа, според неа ги планира своите постапки, ги мери своите реализации и ги споредува делата на другите. Во овој контекст вредноста е израз на нашата свест за животот, за односите меѓу луѓето и за нашето постапување. Низ реалните универзални, етички и морални вредности се изразува целосната визија на човекот - како би требало доследно да се живее и постапува. Ова, пак, укажува на тоа дека вредностите, реалните етички вредности не се само инспирацијата за невладините организации, туку и нивни модус вивенди на дејствување и постапување за да ја исполнат својата улога, целта и функцијата - да бидат мост помеѓу граѓанинот и општеството.

Застапувајќи ги овие вредности и, уште повеќе, напорите за нивно промовирање, невладиниот сектор покажува силна волја и намера да ги реализира нив затоа што тие најдобро ги изразуваат човековите цели, интереси, желби и стремежи. Тие се песови-чувари во однос на состојбите во општеството и на нивниот развој во интерес на сите. Преку невладините организации ние ги изложуваме и браниме моралните вредности, а со тоа и ги избираме, градиме, застапуваме, препорачуваме и спроведуваме истите универзални, реални етички вредности. Само преку нивното реализирање, ние може да постапуваме во согласност со добродетелта.

Од друга страна, реалната етичка вредност како најважна човекова внатрешна димензија едновремено е и основен општествен еталон со кој секој од нас најдобро ги мери своите достигања, своите духовни и материјални дострели, а со неа во заедницата се оценуваат ориентациите, чекорите и постапките во нејзините рамки, со што се исполнува уште една задача и цел на невладините организации - да бидат коректив и на општеството и на неговите институции. Затоа е важно која вредност ќе се прифати и ќе се воспостави како највисока, бидејќи од тоа ќе се раководи животната и етичката активност на луѓето, а со тоа ќе се покаже, докаже и вреднува етичката оправданост и нивната втемеленост. Значи, од изборот на вистинските вредности зависи насоката и квалитетот на човековото живеење. Затоа врз оценката за севкупното етичко дејствување влијаат поважните, првично избраните вредности.

Но, тука најмалку се работи само за декларативно ниво на застапување на овие вредности. Тие се инспирација за создавање активистички концепции во невладиниот сектор, а уште повеќе, овој сектор во изминатите години покажа дека поседува намера и сили за нивно реализирање преку својот начин на дејствување. Нивните напори и акции се раководат согласно со прифаќањето на одредените позитивни, добри вредности и со отфрлањето на негативните, лоши вредности. Генерално, и покрај сите разноликости помеѓу невладините организации во однос на методот, предметот на дејствување итн., сепак можеме да извлечеме неколку позитивни реални темелни етички вредности во нивното дејствување, а кои истовремено се смисла на нивното сопствено постоење и кои говорат во одбрана на нивните напори за дејствување во името на подоброто денес и утре.

Исполнувајќи ја ваквата своја улога, задачата и целта, со сигурност може да се каже дека невладините организации стануваат општествена вредност, а станувајќи такви, тие задоволуваат уште една потреба за секој граѓанин, а тоа е дека во катадневниот живот постојано има практични етички ориентири и поле каде ќе може постојано да се самопроверува во однос на одбраните етички вредности за кои се залага и кои се причината на неговото постоење и општественото дејствување.
Линкови
Граѓански организации и фондации
Медиуми
Институции
Регион и свет
Странски организации и претставништва во РМ
Сервиси
Огласи за обуки
Слободни работни места
Конкурси
























НОВОСТИ
Крај на почетокот
Тоа што треба да го изнесам во овој простор, не е вообичаениот став , туку коментар за последниот број на „Граѓански свет” во оваа форма.
Кампањата “Учиме за ЕУ”
Прашањето за уставното име на Македонија го засени интересот за Унијата
Што е Европска Унија? Кои се земјите членки на ЕУ? Која е целта на проширувањето на ЕУ? Кои се симболите и химната на ЕУ? Зошто е создадена Европската Унија? Ова се некои од прашањата кои им се поставуваат на основците и средношколците од 102 училишта во земјава, како дел од кампањата “Учиме за ЕУ”, којашто ја реализираат Секретаријатот за европски прашања во Владата и Министерството за образование и наука.
Реализирана најголемата еколошка акција кај нас
Македонија засади над два милиони садници
Над 2 милиони садници засадени во еден ден е апсолутниот рекорд кој го постигнаа граѓаните на Македонија на 12 март, Денот на дрвото. Во граѓанската акција “Ден на дрвото - засади ја својата иднина” учествува околу 200.000 граѓани, вклучувајќи ги и децата од градинките, учениците, студентите и дипломатите. Граѓанската акција за пошумување на Македонија од самиот почеток ја иницира еден од нашите најпознати уметници, оперскиот пејач Борис Трајанов, а вклучени беа и близу 170 познати имиња од јавниот живот, меѓу кои и Калиопи, Каролина Гочева, Индира Кастратовиќ, Бубо Каров и други.
Катерина Хаџи-Мицева
Кодекси на добро однесување
Кодексот на добро однесување се дефинира[1] како доброволен договор помеѓу неколку организации со заеднички интерес, за одредени принципи или стандарди на однесување, коишто даваат насоки, или пак се обврзувачки за организациите, развиен преку заедничко учество и соработка во донесувањето. Бидејќи кодексот е механизам кој се донесува доброволно и е вид на саморегулирање, начинот на неговото спроведување мора однапред да биде одреден и механизмите треба да бидат вградени во кодексот
Граѓанска организација Англунипе - Тетово
Факултативната настава на ромски јазик - препознатлива активност
Граѓанската организација „Англунипе” од Тетово дејствува во областа на развојот на образованието на ромската популација и на човековите и материјалните ресурси на Ромите во земјава. Се залага за вклучување на Ромите во институциите на системот, за надминување на проблемите на заедницата на локално и на национално ниво. Освен програми за образование, спроведува и програми за развој на економските ресурси и за унапредување на правата на децата Роми и на жената Ромка
Донација
Нов парк од Космофон за штитениците на заводот во Демир Капија
Специјалниот завод за лицата со посебни потреби во Демир Капија доби нов спортско-рекреативен парк, донација од компанијата Космофон. Паркот е изграден во дворот на заводот на површина од 280 метри квадратни. Неговите штитеници ќе можат да се рекреираат на игралишта за ракомет и мал фудбал, во посебниот дел со нишалки, патеки од павер-елементи и фонтана, а целата околина е засадена со зеленило
Проект на Биосфера од Битола
Уреден дворот на Домот за доенчиња и мали деца
Во изминатите седум месеци Центарот за едукација и заштита на животната средина и природата Биосфера од Битола работи на проектот “Со љубов за нашите деца”, чија цел е прибирање средства од локални извори за просторно уредување на дворот на Домот за доенчиња и мали деца во Битола
Еколозите против нанотехнологијата во прехранбената индустрија
Еколошката групација “Пријатели на планетата Земја” (ФОЕ) повика да се воведе мораториум на користењето на нанотехнологијата во прехранбениот синџир, укажувајќи дека недоволно е истражено влијанието врз човековото здравје и природната средина
 

©MCMS - designed by KOMA